Праект «Інтэрнэт-бяспека дзяцей Беларусі» стаў фіналістам рэспубліканскага конкурсу Social Weekend.
Перш чым кінуцца ў акіян інфармацыі, нядрэнна было б дзяцей навучыць карыстацца інтэрнэтам. А часцей як? Вось табе, малыш, камп’ютар, смартфон, планшэт, а далей ты — дзіця XXI стагоддзя — сам усё хутка вывучыш.
— Калі старэйшай дачцэ споўнілася сем гадоў, мы з мужам падарылі ёй мабільны тэлефон, — успамінае, з чаго пачаўся праект паўтара года таму, Вольга Корсун. — Падумала: відавочна, у інтэрнэце будзе шмат даступнай інфармацыі пра бяспеку ў сетцы, зараз начытаюся, растлумачу ёй усё і буду як мама «руліць» сітуацыяй. А аказалася, што на розных сайтах і звесткі розныя, і складана ва ўсім гэтым арыентавацца — няма структуры.
Клапатлівая маці вырашыла ўзяцца за напісанне даведніка па інтэрнэт-бяспецы. Сабрала інфармацыю, пачала яе аналізаваць, а пасля структурыраваць у адным месцы.
Знайшліся тыя, хто таксама цікавіцца гэтай тэмай. Так у праект уступілі кантэнт-менеджар, вэб-дызайнер — яны разам з Вольгай распрацавалі фактычна шматфункцыянальны інтэрнэт-партал. Плюс дапамагаюць юрысты, IT-спецыялісты, а яшчэ і дзіцячыя псіхолагі цэнтра дружалюбнага стаўлення да падлеткаў «Давер».
А вы ведаеце, з кім мае зносіны ваша дзіця ў інтэрнэце, якую інфармацыю там чытае?
Ужо цяпер у вольным доступе на сайце неабыякавых бацькоў netka.by дарослыя могуць cпам-паваць дакумент-метадычку «Навучыце сваіх дзяцей бяспечнаму і культурнаму ладу жыцця ў інтэрнэце». Што ў ім? Што такое інтэрнэт-залежнасць, як дзіцяці паводзіць сябе, калі ў сябры ў сацыяльных сетках «дадаюцца» незнаёмцы, як тлумачыць малым, якую асабістую інфармацыю выстаўляць нельга і ў цэлым якія небяспекі падсцерагаюць дзяцей у сетцы.
— Бацькам неабходна мець уяўленне аб патэнцыяльных пагрозах. Канешне, пакуль у нас не ідэальны прадукт, але мы працуем над ім, і аналага гэтаму няма, — працягвае Вольга. — На нашым сайце можна адразу ўбачыць асноўныя праблемы ў інтэрнэце: доступ да непажаданага кантэнту (парнаграфія, азартныя гульні, гвалт і іншае), паведамленні аб канфідэнцыяльнай інфармацыі, якая можа стаць агульнадаступнай, і многае іншае. Для ўсіх гэтых варыянтаў ёсць вырашэнне праблемы.
Таксама бацькі могуць на сайце задаць свае пытанні, апісаўшы сітуацыю, і іх перададуць спецыялістам, якія дадуць кансультацыю.
— Заняткі па бяспецы мы пачалі праводзіць у прыватных школах. У адной з іх ужо правялі некалькі ўрокаў з вучнямі 4-га класа. — Вольга паказвае матэрыялы, якія выкарыстоўваліся на ўроку — анкеты, раздатачны матэрыял, відэаролікі, казкі і іншае. — Спачатку правялі анкеціраванне, дзе было шмат пытанняў. Напрыклад: «Ці хочаш стаць відэаблогерам?» Практычна ўсе сказалі «так». Але калі пытаешся, навошта, то разумееш, што яны проста ў палоне стэрэатыпа, што гэта лёгкі заробак, папулярнасць. Іншыя адказы на пытанні нас таксама нямала здзіўлялі.
У цэлым аказалася, што дзеці з 4-х класаў праводзяць больш за дзве гадзіны ў дзень у сетцы, не могуць адмовіцца ад інтэрнэту на летніх канікулах, звяртаюць увагу на непісьменнасць сваіх сяброў у сетцы, але іх гэта «не парыць»…
На ўроку перад Новым годам, які быў прысвечаны «інфармацыйнаму смеццю», Вольга Корсун падарыла вучням ёлачныя шары і бліскучыя гелі для малявання, папрасіўшы іх размаляваць цацкі, як хочуць, але напісаць: «Думай сваёй галавой».
— Гэта напамінанне, што нават у віртуальным свеце трэба паводзіць сябе сур’ёзна. Нярэдка дзеці адчуваюць у інтэрнэце ўсёдазволенасць, свабоду, беспакаранасць. Вось, напрыклад, тэма кібербулінгу — прыніжэння, траўлi ў сацсетках, месенджарах. Так рабіць нельга, але дзецям гэта не тлумачаць бацькі па простай прычыне — яны не ведаюць. Малыя не дзеляцца гэтым. На ўроках жа мы прагаворваем: не пішы тое, што не можаш сказаць у вочы.
Праблема бацькоў у тым, што многія, прачытаўшы некалькі правіл у інтэрнэце, спадзяюцца, што дзецям сказалі галоўнае, а астатняе тыя зразумеюць самі. Як паказвае практыка, разлічваць на гэта не варта.
Вольга гаворыць: «З верасня мы ўжо пачнём урокі ў некаторых звычайных школах, правядзём заняткі і для бацькоў.
Да пачатку новага навучальнага года каманда сацыяльнага праекта збіраецца дадаць на сайт і ў заняткі мультымедыйную частку для вучняў ад 3-га класа і вышэй. З’явіцца і даведнік па актыўных рэальных гульнях.
— Мы дададзім новыя раздзелы ў праект: як не падхапіць інтэрнэт-вірусы, як правільна спампоўваць музыку і г.д. Будуць форумы, тэсты на веды правіл бяспекі ў інтэрнэце для дзяцей і іх бацькоў, гульні, дадаткі, — заключае Вольга Корсун і паказвае апошнюю напрацоўку праекта — гадавы каляндар, на старонках якога кожны месяц прысвечаны правілу інтэрнэт-бяспекі. — Дзеці са студыі малявання праілюстравалі правілы, і мы зрабілі каляндар, дзе ўсё напісана ў вершах. Спадзяёмся, ён з’явіцца ва ўсіх школах, навучальных цэнтрах, і хлопцы ды дзяўчаты запомняць гэтыя правілы.
alinakasel@gmail.com
