![](/upload/iblock/f5b/f5b7610da6b802610b1fedefe27617e7.jpg)
Месца для знаёмстваў
— Падкажыце, дзе тут перапіс прайсці можна? — удакладняю ў ахоўніка, які стаіць каля ўвахода ў ЦУМ.
— На першым паверсе ў цэнтры залы, на другім — каля аддзела з сумкамі, — падказвае ён. — Вы ўжо восьмая за паўгадзіны, — дадае ўслед.
Стол з двума перапісчыкамі акружылі наведвальнікі: зайшоў па пакупкі і заадно запоўніў электронны бланк. Нават калі пашпарт не захапіў — не бяда, ідэнтыфікацыйны нумар называць не абавязкова.
— Я прыйшла ў ЦУМ і ўбачыла, што тут можна перапісацца. Гэта вельмі зручна. Я жыву на праспекце Дзяржынскага, трэба было б ісці на стацыянарны ўчастак у школу, шукаць кабінет, пытацца. У інтэрнэце таксама спрабавала перапісацца, але ў апошні момант перадумала — здалося, нешта няправільна адказала, — пенсіянерка Марыя Болматава рыхтуецца адказваць на пытанні.
Праз пару хвілін даведваемся: Марыя Васільеўна жыве ў аднапакаёвай кватэры з цэнтральным ацяпленнем і водаправодам. У сталіцу пераехала ў пачатку гэтага года, кажа, на малой радзіме ў Шчучыне ўжо нікога не засталося, дзеці жывуць у Мінску.
— Пражывалі год і больш у іншай краіне? — удакладняе перапісчык.
![](/upload/iblock/d6c/d6ca0dee8f97e6f345d0c44ea31f24fe.jpg)
— У мяне муж афіцэрам быў, таму дзе я толькі не пражывала, — успамінае яна. — І ў Германіі, і ў Казахстане, і ў Расіі. А ў Шчучыне працавала эканамістам.
Да пытанняў аб зямельным участку Марыя Васільеўна падрыхтавалася. З дзіўнай дакладнасцю пералічвае: высадзіла 53 дрэвы, з іх 8 яблынь, 4 грушы, 6 вішань, 4 слівы...
— А яшчэ 6 сартоў вінаграду, градкі з клубніцамі, грэцкія арэхі, парэчкі, — ужо думаю напрасіцца да Марыі Васільеўны ў госці. — Я гэтым жыву, мне падабаецца працаваць на зямлі.
На другім паверсе ўнівермага два перапісчыкі: Віктар Самарукаў вучыцца ў БНТУ на 2-м курсе, а яго калега Ягор Сазоненка — на год старэйшы. Хлопцы прызнаюцца: раней ніколі не сустракаліся, хоць і вучацца на адным факультэце, але пазнаёміліся дзякуючы перапісу.
— Удзел у перапісе — гэта выражэнне маёй грамадзянскай пазіцыі, так я ўношу сваё імя ў гісторыю краіны, — абгрунтоўвае свой выбар Віктар. — У будучым вынікі апытання паўплываюць на мноства фактараў — напрыклад, пасадзейнічаюць будаўніцтву новых школ і садоў. Я збіраюся жыць у Беларусі, таму сёння і ўношу ўклад у сваю будучыню. Сам перапісаўся ў першы дзень і бацькоў перапісаў праз інтэрнэт. Яны вельмі ганарацца, што я ўдзельнічаю ў кампаніі ў якасці валанцёра.
![](/upload/iblock/5f3/5f3ff756769aa3f77a0781fdb99e0c23.jpg)
Пытанні з сэнсам
Мы даведаліся, якія пытанні па перапісе часцей за ўсё ўзнікаюць у людзей. Многія, напрыклад, цікавяцца, навошта запаўняць інфармацыю аб сваіх зямельных участках, колькасці кустоў, кароў і коз. Зоя Якубоўская, начальнік галоўнага ўпраўлення статыстыкі сельскай гаспадаркі і навакольнага асяроддзя Белстата, удакладняе:
— Правядзенне сельгасперапісу — гэта агульнасусветная практыка, поўную інфармацыю трэба збіраць раз у дзесяць гадоў. Але аддзяляць яе ад перапісу насельніцтва немэтазгодна, гэта лішнія выдаткі. Таму мы вырашылі дадаць у анкету 6 пытанняў па гэтай тэматыцы, каб цалкам ахапіць усе гаспадаркі насельніцтва. Дарэчы, выбарачныя назіранні мы праводзім з 2011 года — абследуем 3316 хатніх гаспадарак. Людзі вядуць спецыяльныя дзённікі, дзе адзначаюць аб’ёмы атрыманай прадукцыі. Але комплекснага перапісу ў нашай краіне яшчэ не было, таму настаў час правесці аб’ектыўны ўлік аб’ёмаў вытворчасці сельгаспрадукцыі ў хатніх гаспадарках. З гэтымі данымі мы будзем жыць бліжэйшыя 10 гадоў.
Читайте также
— Чаму гэтая базавая інфармацыя важная? Калі мы будзем ведаць, колькі бульбы, яек і мяса атрымлівае насельніцтва, можна прагназаваць, чаго не хапае — фермеры і сельгасарганізацыі зробяць акцэнт менавіта на гэтым, — тлумачыць Зоя Якубоўская. — Таксама мы даведаемся, у якім раёне краіны больш за ўсё буйной рагатай жывёлы, дзе можна закупляць малако і гародніну. У нас сёння на слыху толькі пара прыкладаў: Столінскі раён славіцца ўраджаем агуркоў, Лунінец — клубніц. Але, паверце, людзі хутка бяруць з іх прыклад і таксама вырошчваюць сельгаспрадукцыю не толькі для сям’і, але і для рэалізацыі. Колькі сёння такіх участкаў і якія ў іх плошчы пасеваў — ніхто дакладна не ведае. Гэтая інфармацыя вельмі ўплывае на эканоміку. Скажам, дзяржаўныя арганізацыі і насельніцтва вырошчваюць бульбу на продаж. Дык навошта лішкі? Дзякуючы даным будзем ведаць, куды лепш накіраваць сілы. Насельніцтва ўносіць значны ўклад, у нас памяншаюцца плошчы пасеваў агародніны ў сельгасарганізацыях, таму што яны павялічваюцца ў гаспадарках людзей.
Ёсць у перапісным лісце яшчэ некалькі пытанняў, якія здзівілі людзей. Напрыклад, які адрас трэба ўказваць — той, дзе ты прапісаны, або той, дзе жывеш? Дык вось, у бланк уносіцца адрас пражывання, каб потым спецыялісты змаглі вызначыць колькасць нагрузкі на тую ці іншую мясцовасць.
![](/upload/iblock/b74/b74193ffac7221f4901ef698ce8fc311.jpg)
Бывае, на стацыянарны пункт прыходзяць людзі з расійскім грамадзянствам і ўдакладняюць, ці трэба ім перапісвацца. Калі яны пражылі ў Мінску год і больш, то трэба, таму што яны лічацца часова пражываючымі ў нашай краіне. Анкета для іх складзена па-іншаму, адно з галоўных пытанняў — мэта знаходжання ў Беларусі (праца, вучоба і г.д.).
«А чаму задаюць пытанне аб тым, ці быў хтосьці ў мяне ў гасцях у ноч з 3 на 4 кастрычніка?» — гэта перапісчыкі таксама чуюць нярэдка. Спецыялісты кажуць, што так робіцца для зручнасці: раптам вы госця ўжо перапісалі, тады да яго ніхто не прыйдзе.
АПЫТАННЕ Ў ТЭМУ
Мы запыталіся ў вядомых людзей, ці прайшлі яны перапіс насельніцтва і чаму лічаць гэтую кампанію важнай.
Аляксандр МРОЧАК, дырэктар РНПЦ «Кардыялогія»:
![](/upload/iblock/e5a/e5adf5bc6217af8560b002ec378830e2.jpg)
Аляксандр РАГАЧУК, старшыня Брэсцкага гарвыканкама:
![](/upload/iblock/3ce/3ce064153daa4fc216856e42a7f313e2.jpg)
Святлана БАРОЎСКАЯ, тэлевядучая:
![](/upload/iblock/8f5/8f5aef1b964c328d66c7c72d1a816a36.jpg)