![](/upload/iblock/e4a/e4a7ee82d3778d510fd654a7efe7b512.jpg)
Абыякавым тут не месца
Кацярыне Бейна 24 гады. Трэці месяц дзяўчына працуе пры Брэсцкай дзіцячай абласной бальніцы. Корміць, чытае казкі, малюе, проста размаўляе з дзеткамі. Кожны дзень у розных палатах і аддзяленнях яе чакаюць пяцёра малых. Часам іх менш, але, як правіла, больш.
Мы ідзём бальнічнымі калідорамі. На тварах — маскі, на плячах — халаты. Паднімаемся ў педыятрычнае аддзяленне нумар пяць. Тут неабходнае лячэнне атрымліваюць нованароджаныя і неданошаныя дзеці. Якраз заканчваецца абход. За шклом урачы абмяркоўваюць стан пацыента, які толькі-толькі з'явіўся на свет. У суседнім памяшканні мамы кормяць немаўлят. Хтосьці ўжо паеў і дрэмле ў матулі на руках. Толькі каля аднаго ложачка нікога няма. Анастасія нарадзілася пару тыдняў таму. Мама ад дзяўчынкі адразу ж адмовілася. Малая крэкча, капрызіць. Каця бярэ яе на рукі.
— Перад вашым прыходам Насцечку пакармілі. Зараз яе трэба патрымаць на руках, пагаварыць, каб яна адчула, што таксама камусьці патрэбная, — шэпча няня, стараючыся не разбудзіць іншых малых.
Праз пару хвiлiн дзяўчынка засынае. Каця трымае яе на руках яшчэ трохi, укладвае ў ложачак, і мы выходзім у калідор. Дзяўчына прызнаецца: калі ёй прапанавалі працаваць з дзецьмі-сіротамі, яна пагадзілася не адразу:
— Доўга думала. Я ведала, што магу дапамагчы дзеткам, але сумнявалася, ці вытрымаю маральна. Усё ж у бальніцы ёсць маленькія пацыенты з вельмі сур'ёзнымі захворваннямі. Што я змагу даць ім? Але вырашыла ўсё ж паспрабаваць. Зараз ад сваёй працы я атрымліваю велізарнае задавальненне. І да таго ж прыношу рэальную карысць.
Каця займаецца з дзецьмі розных узростаў. З кожным праводзіць гадзіну-дзве. Для дзетак, якім так нестае ўвагі дарослых, прыход няні — сапраўдная падзея:
— У дзіцячай бальніцы працуе выдатны персанал. Уважлівы, клапатлівы. Але ж дзецям заўсёды трэба крыху больш, чым проста ўкол ці ежа. З імі трэба пагаварыць, пагуляць, пачытаць iм казку. Зразумела, што ў медперсаналу на гэта не хапае часу. Мая задача і заключаецца ў тым, каб палепшыць знаходжанне дзетак у шпіталі, падтрымаць іх у складаны момант.
Малыя знаёмыя
Калі ў бальніцу паступае дзіця-сірата, Каці адразу паведамляюць аб гэтым. Знаёмства — самы важны і складаны этап. Да кожнага патрэбна знайсці падыход. У Кацярыны багаты вопыт — пасля заканчэння школы яна працавала сямейнай няняй. За сваіх новых маленькіх сяброў дзяўчына вельмі перажывае:
— Нават дома пасля працы ўвесь час думаю пра іх. Шкада гэтых дзетак, яны ж ні ў чым не вінаватыя. Радуюся, калі ў кагосьці з’яўляецца новая сям'я або біялагічныя бацькі бяруцца за розум і ім вяртаюць дзіця. Нядаўна ў апякунскую сям'ю аформілі двухмесячнага хлопчыка, зараз рыхтуюць дакументы на дзяўчынку. Мне б вельмі хацелася ведаць, як складзецца іх далейшае жыццё, але гэта наўрад ці магчыма...
Асабліва Каця хвалюецца за свайго першага бальнічнага сябра — Давыдзіка. Хлопчыку ўсяго шэсць месяцаў, але сацыяльным службам прыйшлося забраць яго з сям'і:
— Ён дзіўны хлопчык! Мілы, усмешлівы. Яму шэсць месяцаў, тым не менш Давыдзік зусім маленечкі — у паўгода насіў памперс-«адзінку». Мы хутка пасябравалі. Ён заўсёды радаваўся майму прыходу, пішчаў, махаў ручкамі! На шчасце, хлопчык пайшоў на папраўку, яго выпісалі і нават, наколькі мне вядома, вярнулі ў сям'ю. Спадзяюся, у яго ўсё складзецца добра.
Дзіцячыя лёсы розныя, але пры гэтым неверагодна падобныя. Каця здымае маску, расказвае пра тых, з кім ёй яшчэ давялося пазнаёміцца ў бальнічных палатах:
— У рэанімацыю паступіў трохгадовы хлопчык, ляжачы з нараджэння. Яго падключылі да апарата штучнай вентыляцыі лёгкіх. Я пачала яму чытаць, а ён стаў плакаць, задыхацца — высветлілася, што хлопчык не можа зразумець, пра што ідзе гаворка ў дзіцячай кнізе. Пачалі з самага элементарнага — я паказвала колеры на цацках, расказала пра тое, што адбываецца на вуліцы. У свае тры гады ён там ніколі не быў!
На з'яўленне незнаёмай дзяўчыны ў белым халаце дзеткі заўсёды рэагуюць насцярожана. Раскрываюцца, толькі калі разумеюць, што ставіць уколы або даваць лекі яна не збіраецца. З дзецьмі Каця вучыць літары, размалёўвае карцінкі, сачыняе неверагодныя гісторыі. Да заняткаў часта падключаюцца і іншыя малыя, якія ляжаць у бальніцы разам з мамамі.
Каця марыць, што калі-небудзь яе праца перастане быць запатрабаванай, што ў кожнага хлопчыка ці дзяўчынкі будуць бацькі, якія акружаць іх клопатам і любоўю:
— Кожнае дзіця мае патрэбу ў бацькоўскай любові і ласцы. Трошкі ўвагі — і дзеці пачынаюць паводзіць сябе зусім інакш. У іх з'яўляецца ўпэўненасць, адкрытасць, яны адчуваюць, што камусьці патрэбныя і цікавыя. Нават пачынаюць дзяліцца сваімі сакрэтамі. Адзін хлапчук, напрыклад, паклікаў мяне і паказаў свой «скарб»: дзве вафлі і адзін яблык... Пра жыццё па-за бальніцай я дзяцей ніколі не распытваю. Навошта іх лішні раз траўміраваць? Яны ж таксама мне шмат даюць: вучаць не заставацца абыякавай і дапамагаць тым, каму ты можаш хоць чымсьці дапамагчы...
ПАЗIЦЫЯ
![](/upload/iblock/2df/2df7ee481540ced206ab4d7fc7011782.jpg)
— Для кожнага дзіцяці знаходжанне ў бальніцы — вялікі стрэс. Ім асабліва патрэбны пазітыўныя эмоцыі, падтрымка родных і блізкіх. Дзеці ва ўзросце да трох гадоў на стацыянарным лячэнні знаходзяцца разам з мамай ці татам. Дзяцей-сірот падтрымаць няма каму. Дапоўніць недахоп увагі і клопату — задача праекта Беларускага таварыства Чырвонага Крыжа «Няня замест мамы». Усяго ў краіне арганізавана праца 18 нянь. Гэтыя неабыякавыя людзі дапамагаюць маленькім пацыентам, падтрымліваюць іх, акружаюць увагай і клопатам. Што б ні здарылася, дзеці ніколі не павінны заставацца сам-насам са сваімі праблемамі і перажываннямі.
p.losich@gmail.com