![](/upload/iblock/49c/49c9b86bb4e80627b3b6df265fd56252.jpg)
Святкаванне дня нараджэння Якуба Коласа ў Мікалаеўшчыне
Акунуцца ў атмасферу “роднага кута” Якуба Коласа, прайсціся па сцежках яго маленства, юнацтва марыў і ўдзельнік Міжнароднай навуковай канферэнцыі “Каласавіны” Марат Гаджыеў. Цікава мне было назіраць, як дагестанскі журналіст, рэдактар газеты “Горцы”, імкнуўся пакінуць у памяці фотаапарата кожную дробязь, вокам дакрануцца амаль да кожнай рэчы. “У гэтых мясцінах зямля і паветра нібыта пранізаны паэзіяй. Лясы, палі, драўляныя вясковыя хаткі — вось сапраўдная прыгажосць і багацце вашай краіны, — казаў Марат Гаджыеў. — Здорава, што вы захоўваеце памяць пра свайго выдатнага паэта. Яна паўсюль: у скульптурных кампазіцыях на Плошчы Якуба Коласа ў Мінску, і ў драўляных фігурах тут, на Стаўпеччыне, у мемарыяльных сядзібах, рэчах-рэліквіях, партрэтах, кнігах...”
![](/upload/iblock/7dd/7dda7efb4fb421ebb5d26e4b67c5d169.jpg)
У Акінчыцах у 1882 годзе нарадзіўся будучы паэт Якуб Колас
Сярод ахвотных прайсціся Коласавымі сцежкамі быў і народны майстар, разьбяр Сяргей Кляшчук. Хоць гэта яму было не ў навіну. У 1990-92 гадах ён актыўна працаваў на “Шляху Коласа”: майстры зрабілі шэраг драўляных скульптур — вобразаў герояў з твораў пісьменніка, што й цяпер стаяць пры коласаўскіх дарогах Стаўпеччыны. Ёсць працы Сяргея і на “Сцяжыне новазямельцаў”, якая вядзе ў Альбуць: тая сядзіба стала прататыпам Парэчча ў паэме “Новая зямля”. Цяпер сядзібная экспазіцыя цалкам прысвечана гэтаму твору, гадам жыцця сям’і Міцкевічаў там. Аўтобус коціцца па лясной дарозе, а Сяргей Кляшчук згадвае, як прыязджаў на плэнеры разам з сябрамі, “таварышамі па сякеры” Іванам Супрунчыкам, Анатолем Маголіным, Міхасём Корабавым ды іншымі. З работ Кляшчука тут “Падгляд пчол”, вобразы Міхала, Коласа-бунтара ды Коласа-настаўніка... З таго часу амаль 30 год прайшло. Час, як вядома, не шкадуе дрэва. І сёлета з красавіка па жнівень Сяргей займаўся рэстаўрацыяй твораў: з раніцы да начы нешта паднаўляў, рамантаваў. “Усё можна выратаваць”, — упэўнены разьбяр. Шкадуе, што не паспеў да юбілею выразаць нанова цалкам знішчаны вобраз маці паэта, хоць матэрыял на яго — таўшчэзны трохметровы дуб — ужо ёсць у майстэрні. Амаль гатовы й модулі са словамі з “Новай зямлі” да кожнай скульптуры. “Некалькіх дзён не хапіла, каб іх усталяваць”, — прызнаецца. Затое нядаўна з’явіліся на мінскай сядзібе Песняра скульптурныя вобразы настаўніка Лабановіча ды Ядзвігі з трылогіі “На ростанях”.
![](/upload/iblock/38e/38eff96778696765bee1811827d3729c.jpg)
Прыгожымі спевамі сустракалі гасцей самадзейныя артысты ў Альбуці
На Коласавым юбілеі не абышлося без падарункаў. Скульптар Міхаіл Канцавы, напрыклад, перадаў у музей зроблены ім бюст Песняра. Кампазітарка Людміла Сімаковіч стварыла музычны спектакль “Плошча Якуба Коласа”, які ўпершыню быў прадстаўлены на сцэне Белдзяржфілармоніі якраз у дзень нараджэння пісьменніка, 3 лістапада.
![](/upload/iblock/707/70711fd503ddca617ab13e97eb47ced7.jpg)
Вобраз паэта, увасоблены ў дрэве, фатаграфуе скульптар Іван Міско
Сярод мноства падарункаў вылучаліся пераклады. Апавяданне “Хмарка” з “Казак жыцця” Якуба Коласа ў апошні час было перакладзена на сем карэнных моваў народаў Каўказа. Загучала яно і па-англійску, па-французку, па-малдаўску...
Читайте также
![](/upload/iblock/201/20129e84e18bcb7c930a5e7a7c78863b.jpg)
У пярэдадзень святочных дзеяў, на прэс-канферэнцыі Зінаіда Камароўская казала, наколькі плённым аказаўся юбілейны год. Слова Коласа гучала далёка за межамі Беларусі, тэматычныя выставы працавалі ў Варшаве, Рызе, Вільнюсе, Клайпедзе, Друскенінкаі, Санкт-Пецярбурзе ды Смаленску. Слава пра народнага паэта Беларусі даляцела й да Аргенціны. У бліжэйшых планах музея — адкрыццё экспазіцый у Маскве, Адэсе і Кіеве. “Я радуюся вашай радасці”, — казала вядомая, шчырая руплівіца на Коласавай ніве Зінаіда Камароўская словамі Песняра. — Парадуйцеся разам з намі: нядаўна ў Ташкенце ўстаноўлена памятная дошка на тым доме, дзе жыў пісьменнік у час вайны. Барэльеф да яе зрабіла загадчыца кафедры дызайну Ташкенцкага архітэктурна-будаўнічага інстытута Марына Барадзіна. А 9 лістапада адкрылася мемарыяльная дошка ў Вільнюсе: на будынку, дзе працавала ў свой час рэдакцыя газеты “Наша ніва”.
...Гасцінна прымала Стаўпеччына прыхільнікаў творчасці славутага земляка. Здавалася, і сама прырода святу радавалася, шчодра ўсіх адорвала восеньскай прыгажосцю, сагравала сонечнымі промнямі. Каля помніка Песняру ў Мікалаўшчыне сустракалі гасцей вяскоўцы. Разам ускладалі кветкі. Вучаніцы мясцовай школы, якая носіць імя Якуба Коласа, чыталі свае вершы-прысвячэнні любімаму паэту.
![](/upload/iblock/8c1/8c19b3eaa16868a12ec8fd74c5362312.jpg)
Амаль завершаны юбілейны год, такі напружаны і ў той жа час багаты на розныя цікавыя падзеі, карысныя справы ды клопаты. А Коласаўскі музей ужо анансуе чарговыя юбілеі. “У 2018-м споўніцца 95 год з часу напісання “Новай зямлі”, 100 год будзе “Сымону-музыку”, — гаворыць Зінаіда Камароўская. — І мы ўжо плануем, як будзем адзначаць знакавыя для ўсёй Беларусі даты”.
![](/upload/iblock/98f/98fdbda61a4a53895553a8b10cf10d07.jpg)
Сяргей Порахаў
Кацярына Мядзведская
Голас Радзімы № 43 (3547), чацвер, 16 лістапада, 2017 у PDF