Ад перападаў тэмпературы гародніну абараняюць магутныя дзверы — амаль як у сейфе.Адборная прадукцыя
Магчыма, нехта ўяўляе сабе стабілізацыйны фонд у выглядзе велізарнага склада, дзе захоўваецца гародніна на зіму для ўсёй краіны. На самай справе гэта, зразумела, не так. Уласныя сховішчы для гародніны маюцца амаль у кожным раёне, што дазваляе пазбегнуць лішніх транспартных затрат, а таксама больш дасканала скласці план нарыхтовак на зіму зыходзячы з патрэб рэгіёна і попыту насельніцтва. Сёння для стварэння запасаў бульбы і іншай гародніннай прадукцыі арганізацыі спажывецкай кааперацыі маюць 98 сховішчаў (318 камер) ёмістасцю адначасовага захоўвання 22 тысячы тон. Адно з іх знаходзіцца паблізу Капыля.— Гэтай восенню мы павінны нарыхтаваць для стабілізацыйнага фонду 20 тон цыбулі, 60 — бульбы, 30 — капусты, па 8 тон морквы і сталовых буракоў, а таксама 6 — яблыкаў, — расказвае Анастасія Быль, начальнік аддзела нарыхтовак Капыльскага райспажыўтаварыства. — Але звычайна закладваем крыху больш прадукцыі, таму што перавагі спажыўцоў могуць змяняцца і трэба, каб меўся запас. Напрыклад, у мінулым годзе мы нарыхтавалі не 20, а 30 тон цыбулі, і ведаеце, уся яна спатрэбілася. Зімой і вясной мы забяспечваем гароднінай не толькі сваю гандлёвую сетку, у якой, дарэчы, 87 магазінаў, але і бальніцы, дзіцячыя садкі, школы.
Анастасія БЫЛЬ: «План па моркве, бураках і цыбулі мы ўжо выканалі».Маштабы сховішча дазваляюць рабіць значныя запасы. У ім некалькі вялізных камер, у кожнай з якіх з дапамогай сістэмы клімат-кантролю аўтаматычна падтрымліваюцца належная тэмпература паветра, як правіла +2… +6 градусаў, і вільготнасць 80—90 працэнтаў. Акрамя аўтаматыкі, сочаць за мікракліматам і людзі: кожную раніцу кладаўшчык праходзіць па камерах з гігрометрам, каб упэўніцца, што лішняй вільгаці або празмернай сухасці ў памяшканнях няма, а побач за кожнымі дзвярыма вісіць датчык тэмпературы паветра. Ад магчымага асенняга цяпла і зімовага марозу гародніну ў камерах абараняюць тоўстыя цагляныя сцены і магутныя цяжкія дзверы вагой не менш за 200 кілаграмаў, што ад’язджаюць па рэйках. Пры кожным памяшканні ёсць пашпарт захоўвання, дзе ўказваецца від прадукцыі, гатунак, неабходны тэмпературны рэжым. У такіх умовах гародніна, нават капрызная капуста, можа выдатна захоўвацца аж да наступнага лета. Але для гэтага яна першапачаткова павінна быць якаснай.
Апетытнай морквы павінна хапіць да наступнага ўраджаю.— Уся прадукцыя, якая закладаецца на доўгае захоўванне, абавязкова праходзіць праверку якасці, — запэўнівае Анастасія Быль. — Звычайна гародніну прывозяць ужо расфасаванай у сеткі. Па-першае, цераз яе відаць, што ўнутры. Па-другое, выбіраем некалькі сетак з партыі, рассыпаем іх і правяраем, каб не было клубняў з гніллю, пашкоджаннямі, прыкметамі хваробы і шкоднікамі. Акрамя таго, праводзіцца праверка на прысутнасць нітратаў і радыёнуклідаў, цяжкіх металаў.
Бульбы для беларусаў шмат не бывае. Планы выконваюцца
Раённае спажывецкае таварыства працуе з сельскагаспадарчымі арганізацыямі, фермерамі, а таксама з насельніцтвам, якое здае лішкі свайго ўраджаю, — менавіта ад такіх гаспадароў і паступае ў сховішча большая частка гародніны. Прывозіць на склад яе можна самастойна, папярэдне даведаўшыся аб часе, калі вас будуць чакаць, і кошце. Дарэчы, сёлета за цыбулю давалі 60 капеек за кілаграм, за сталовыя буракі і моркву — 37 капеек. Бульбу ў залежнасці ад гатунку ацэньвалі ў 45—60 капеек, капуста будзе каштаваць прыкладна 50—60 капеек за кілаграм. Журавіны ў пералік прадукцыі, якая абавязкова павінна закладвацца ў стабфонд, не ўваходзяць, але ў Капылі іх нарыхтоўваюць: надзвычай карысныя ягады спатрэбяцца і на сезонных кірмашах, і на кухнях сацыяльных устаноў.
Яблыкаў для Капыльскага раёна патрэбна 6 тон. — План па моркве, бураках і цыбулі мы ўжо выканалі, — падлічвае начальнік аддзела нарыхтовак. — Бульбы заклалі 80 тон, і спадзяюся, працягнем папаўняць яе запасы. Што тычыцца капусты і яблыкаў, масавая іх закладка ў стабфонд пачнецца недзе праз тыдзень-паўтара, калі прыступяць да ўборкі позніх гатункаў.
Капусты ў сховішчы пакуль нямнога, яе пара наступіць праз тыдзень-другі.Усяго ў краіне збіраюцца закласці прадукцыі на міжсезонны перыяд 2021/22 на ўзроўні мінулага года: 4100 тон бульбы, 2200 — капусты, 1600 — цыбулі, 1400 — яблыкаў, а таксама 800 тон буракоў і 900 — морквы.
nevmer@sb.by
