1 Самы раннi ўспамiн звязаны з возерам
![](/upload/iblock/7f7/7f7397f0b21f4b9494d436832db8af28.jpg)
2 На Быкава прыйшла з фронту «пахаронка»
У студзені 1944 года ў баях пад Кіраваградам Быкава параніла ў нагу... А тут якраз — варожы танк! У апошні момант будучы класік падарваў яго кумулятыўнай гранатай. Танк спыніўся, але нават палы шынэля аказаліся прыціснутымі гусеніцамі. Відаць, збоку гэта выглядала як верная смерць. Таму што сваякам Быкава прыйшла «пахаронка», дзе гаварылася, што той загінуў 10 студзеня 1944 года і пахаваны ў брацкай магіле савецкіх воінаў у сяле Вялікая Севярынаўка. На тым надмагіллі і праўда значылася яго імя.3 Першы пабачаны горад — Полацк
У Вiцебскае мастацкае вучылішча Васiль Быкаў адправiўся па парадзе бацькi: каб не галадаць у вёсцы. Перасадка была ў Полацку. Гэта першы горад, убачаны Васiлём Быкавым. Вясковы падлетак хадзiў па вулiцах узрушаны, усё падавалася незвычайным.4 Не стаў мастаком таму, што адмянілі стыпендыю
Студэнтам мастацкага вучылішча жылося няпроста. Са стыпендыi трэба ж было купiць фарбы, таму харчавалiся хлебам i кiпнем. Бохан на дзень каштаваў адзiн рубель. «Аднойчы, як жылi на Смаленскiм базары, падрабiлi пару рублёў: намалявалi акварэллю, добра пацерлi (бы старая паперка), i прадаўшчыца не заўважыла. Але толькi аднойчы. Болей не адважылiся». Урэшце давялося мастацкае вучылішча кiнуць.![](/upload/iblock/179/1794725187280a8d1ce237f51441a6a6.jpg)
5 Чытаў маленькай дзяўчынцы пра Напалеона
Пайшоў вучыцца на будаўнiка, адправiлi працаваць на Украiну. Пасялiлi ў вёсцы ў стэпе. Там з кватарантам пасябравала маленькая дачка гаспадароў, патрабавала казак... А калi казкi былi ўсе пераказаны, Васiль знайшоў гiстарычную манаграфiю французскага акадэмiка Тарле пра Напалеона i чытаў малечы па частках. Тая ўважлiва слухала.6 Выратаваў добры чалавек на фурманцы
![](/upload/iblock/66d/66d596daca8b13f0b42b0c396951693b.jpg)
7 Шлях у лiтаратуру пачаўся з пасады карэктара
Пасля вайны Быкаў спрабаваў зарабляць як мастак, але працы не хапала. Тады адзiн знаёмы бухгалтар з газеты параiў: «Вы ведаеце беларускую мову, сказаў ён, а ў нас частку тыражу пачынаюць выпускаць па-беларуску. Зайдзiце ў сакратарыят, можа, будзе патрэба». Дзён праз колькi Быкаў сапраўды зайшоў у сакратарыят i быў прыняты на працу карэктарам.8 Славу прынесла аповесць «Трэцяя ракета»
![](/upload/iblock/bfc/bfcdaa97e068d1350eedcbe19038768f.jpg)
ПРЯМАЯ РЕЧЬ
Председатель Союза писателей Беларуси Николай Чергинец:
— Наш Союз писателей настойчив в мысли, что пришла пора увековечить память Василя Быкова и назвать его именем одну из улиц в Минске. Понимаем, что это затраты, но они окупятся в моральном и этическом плане. Быков — народный писатель Беларуси, Герой Социалистического Труда, публицист, общественный деятель, его помнят и любят наши читатели. Несправедливо, что в Минске нет улицы, носящей имя Василя Быкова. Считаем, юбилей писателя — важное и нужное время вернуться к этому вопросу.
ДАВЕДКА «СБ»
Да юбілею класіка ў Дзяржаўным музеі гісторыі беларускай літаратуры адкрылася выстава «Васіль Быкаў. Пункціры жыцця…». 22 чэрвеня музей запрашае далучыцца да літаратурнага падарожжа «1.1.1» Броўка — Быкаў — Барадулін» па родных мясцінах трох вялікіх літаратараў з Ушаччыны. А на дачы-музеі Васіля Быкава ў Ждановічах пачынаецца акцыя «Быкаўскія дні», якая працягнецца з 19 па 22 чэрвеня. У праграме — ганаровая высадка валошак у падарунак Васілю Быкаву, «Быкаўскае чаяванне» з успамінамі аб пісьменніку ад сяброў і блізкіх людзей, урачысты запуск «Пошты Васіля Быкава», кінапаказы. А праз «Пошту Васіля Быкава» можна адправіць ліст любімаму пісьменніку. 22 чэрвеня на Усходніх могілках Мінску а 11 гадзіне адбудзецца ўскладанне кветак да магілы класіка.
cultura@sb.by