Беларускі дзяржаўны музей народнай архітэктуры і побыту знаходзіцца зусім недалёка ад Мінска — усяго ў 4 кіламетрах. Вядома, што людзі не называюць яго афіцыйна, а гавораць па-рознаму — Строчыцы або Азярцо. Гэта не зусім дакладна, але зручна, бо музей знаходзіцца на беразе ракі Пціч, якраз паміж гэтымі населенымі пунктамі.
Беларускі скансен, напэўна, самы малады сярод «калег» у свеце, яму ўсяго 47 гадоў. Ідэя яго стварэння належыць вядомаму беларускаму мастаку Фердынанду Рушчыцу, які марыў аб гэтым яшчэ ў 1908 годзе. Аднак у той час абставіны не склаліся — Першая, а потым і Другая сусветныя войны нарабілі такіх спраў, што было не да музеяў. А потым усё кардынальна змянілася.
Нарэшце, 9 снежня 1976 года была прынята пастанова аб стварэнні Беларускага дзяржаўнага музея народнай архітэктуры і побыту, а таксама загадам Міністэрства культуры арганізавана рабочая група, у склад якой увайшлі гісторыкі, архітэктары і этнографы. З усёй краіны ў наваколле сталіцы пачалі прывозіць драўляныя хаты, прадметы побыту і рамёстваў.
У аснову экспазіцыі было пакладзена стварэнне сектараў у адпаведнасці з умоўным дзяленнем тэрыторыі рэспублікі на 6 гісторыка-этнаграфічных рэгіёнаў: Цэнтральная Беларусь, Падняпроўе, Паазер’е, Панямонне, Усходняе і Заходняе Палессе. Сёння ў музеі 3 экспазіцыйныя сектары: «Цэнтральная Беларусь», «Падняпроўе» і «Паазер’е». Кожны ўяўляе фрагмент тыповага для рэгіёна паселішча канца XIX — пачатку XX стагоддзя з характэрнай забудовай. Гэта культавыя будынкі (цэрквы, званіца, капліца), грамадскія (народнае вучылішча), вытворчыя (кузня, млыны) і цэлыя комплексы сялянскіх сядзіб. Паўсюль адноўлены традыцыйныя інтэр’еры. А яшчэ навукоўцы паклапаціліся аб тым, каб адлюстраваць нават прыродна-геаграфічныя ўмовы розных куткоў краіны. Таму ландшафт музея ўяўляе Беларусь у мініяцюры — ёсць тут і пагоркі, і лугі, і частыя пералескі.
Штогод у Строчыцах праходзіць шмат масавых мерапрыемстваў, уключаючы «Масленіцу», «Вербніцу», «Купалле» і іншыя, а таксама культурна-забаўляльныя падзеі. Сюды часта прыязджаюць маладыя, каб зрабіць арыгінальную фотасесію. Наведванне музея ўваходзіць у праграмы шматлікіх экскурсій. Ёсць чым здзівіць і гурманаў: у рэстаране «Беларуская карчма» можна пакаштаваць стравы нацыянальнай кухні.
Беларускі дзяржаўны музей народнай архітэктуры і побыту пад адкрытым небам — адзіны ў краіне музей-скансен (тып музеяў, створаных для захавання і дэманстрацыі традыцыйнага драўлянага будаўніцтва, прадметаў побыту, папулярызацыі народнай культуры і традыцый).УВАГА, МАТОР!
Для кінематаграфістаў Строчыцы па папулярнасці стаяць побач з натурнай пляцоўкай «Беларусьфільма». Характэрныя пейзажы і хаты можна пабачыць у многіх айчынных і расійскіх кінастужках: «У жніўні 44-га…», «Анастасія Слуцкая», «Кніга майстроў», «Поп», «Пяць нявест», а таксама ў серыяле «Вольф Месінг».
Фото из архива «СБ»
