«А мы думалі, зімы ў гэтым годзе зноў не будзе», — .дзівіцца рэзкаму пахаладанню Марына Хартонік, .прараб трэста № 7. Яе брыгада на вуліцы Карла Лібкнехта будуе шматпрофільную паліклініку: за агароджанай высокім плотам тэрыторыяй шумяць перфаратары і ўдарныя дрылі, вежавы кран падымае жалезныя бэлькі. Чаму ж прафсаюзы ў першыя марозныя дні гэтага года (на дварэ мінус 6 °C, але з-за моцнага ветру адчуваецца як усе мінус 15 °C) вырашылі праверыць, ці выконваецца тэмпературны рэжым менавіта на будаўнічых аб’ектах? Усё вельмі проста: людзі тут гадзінамі працуюць на адкрытым паветры і больш за ўсё пакутуюць ад мінусавых тэмператур. Таму разам з тэхінспектарам ФПБ карэспандэнт «Р» паглядзела, ці ёсць рабочым дзе адпачыць, сагрэцца і высушыць сваё спецадзенне.
У першыя марозныя дні прафсаюзы вырашылі праверыць, ці выконваецца тэмпературны рэжым на будаўнічых аб’ектах, таму што людзі тут гадзінамі працуюць на адкрытым паветры і больш за ўсё пакутуюць ад мінусавых тэмператур. Наш візіт, здаецца, будаўнікоў не здзівіў: толькі мімаходам яны звярнулі ўвагу на нечаканых гасцей і працягнулі працу. Міні-экскурсію згаджаецца правесці прараб. Больш за ўсё нас цікавіць, ці ёсць у работнікаў цёплы куток, таму перш за ўсё нам паказваюць бытоўкі — прасцей кажучы, вагончыкі з абагравальнікамі.
— Кожную гадзіну на 10—15 хвілін будаўнікі прыходзяць сюды сагрэцца і папіць чаю, — кажа Марына Хартонік і ў якасці прыкладу паказвае на чатырох рабочых, якія жуюць прынесеныя з дому бутэрброды.
Пасля халоднай вуліцы невялікая бакоўка здаецца лазняй — тут градусаў 25, таму саграваемся хутка. Але нават у гэтым «аазісе» Генадзь Берднікаў, галоўны тэхінспектар працы Беларускага прафсаюза работнікаў будаўніцтва і прамысловасці будаўнічых матэрыялаў, заўважае недахоп: адсутнасць сушылак для спецадзення.
Больш за ўсё тэхінспектара цікавіць, ці ёсць у работнікаў «цёплы куток», таму перш за ўсё нам паказваюць бытоўкі.
Дарэчы, ужо месяц таму будаўнікі перайшлі на зімовую форму — цёплыя курткі і штаны, буркі або валёнкі. Яе, кажа прараб, выдаюць на 3 гады, але калі работнік нешта парваў, можа хутка і без праблем атрымаць новую. За бяспеку тут турбавацца таксама не прыходзіцца — усе абагравальнікі завадскія і правераны па некалькі разоў, таму ўзнікненне раптоўнага пажару вельмі малаверагодна.
Дарэчы, падчас маніторынгу тэмпературнага рэжыму тэхінспектар мімаходам правярае і выкананне тэхнікі бяспекі. Напрыклад, тут Генадзь Берднікаў звярнуў увагу на будаўніка без каскі — аказалася, гэта не адзіны яго промах.
«А мы думалі, зімы ў гэтым годзе зноў не будзе», — дзівіцца рэзкаму пахаладанню Марына Хартонік, прараб трэста № 7.
— У мужчыны няма вахтавага журнала кранаўшчыка, у якім запісваюць дадзеныя аб спраўнасці крана. Значыць, мы не ведаем, ці можа абсталяванне наогул працаваць, а гэта небяспечна для ўсіх! А яшчэ на аб’екце выкарыстоўваюць неінвентарызаваную лесвіцу — раптам будаўнік упа-дзе, хто будзе адказваць?
Яшчэ адзін будаўнічы аб’ект знаходзіцца каля 4-й гарадской клінічнай бальніцы — рабочыя ўзводзяць да яе новы корпус. Трэба сказаць, гэта ўзорная пляцоўка: некалькі шырокіх бытовак, адна з якіх спецыяльна абсталяваная сушылкамі, — таму ставім плюс. Спецадзення ў работнікаў таксама досыць — усё новае, чыстае. Але і тут пільнае вока інспектара знайшло недахопы — неінвентарызаваныя інструменты, складзіраванне непатрэбных стройматэрыялаў, якія толькі займаюць месца...
— Будаўнічыя аб’екты заўсёды нясуць павышаную небяспеку: можна ў катлаван упасці, інструментамі параніцца, нават у маленькай яме нагу зламаць. Таму да свайго жыцця трэба ставіцца вельмі адказна і самім рабочым, і іх кіраўнікам, каб не было потым такіх трагічных выпадкаў, пра якія мы нярэдка чуем у навінах. Праз некалькі дзён я сюды вярнуся і праверу, ці выкананы ўсе мае рэкамендацыі, — падводзіць вынік тэхінспектар.
КАМПЕТЭНТНА
— Галоўныя парушэнні, якія мы заўважаем падчас такіх рэйдаў па прадпрыемствах, — незабеспячэнне работнікаў сродкамі індывідуальнай абароны. Напрыклад, няма ўцепленай спецвопраткі і спецабутку. У Законе «Аб ахове працы» прапісана: калі наймальнік не можа стварыць здаровы мікраклімат для сваіх работнікаў, то ён павінен зрабіць перапынкі на абаграванне. Для гэтага трэба выдзеліць спецыяльны пакой, у якім ёсць чайнік, мікрахвалеўка, абагравальнікі — раз у гадзіну чалавек можа прыйсці туды на 10 хвілін і адпачыць. Наймальнікі, на жаль, часта забываюць, што гэтыя перапынкі ўваходзяць у працоўны час і таксама аплачваюцца.
Адзначу, што тэмпературная норма для ўсіх розная. Калі чалавек працуе фізічна, напрыклад цягае нешта, то ў цэху можа быць 12 °C, а калі ён сядзіць у офісе і займаецца разумовай працай — мінімум 18—20 °C.
Калі мы выяўляем праблемы падчас такіх праверак, то пакідаем наймальніку прадстаўленне і ўказваем у ім тэрмін ліквідацыі недахопаў. Ён можа быць розным: калі на вуліцы ўжо мінус 20 °C, а трэба толькі абагравальнік паставіць, мы даём на гэта 1—2 дні, а калі нешта больш сур’ёзнае — 2 тыдні ці месяц. У нас ёсць пагадненне аб супрацоўніцтве з Мінпрацы і Генеральнай пракуратурай, таму калі наймальнік не слухае і не ліквідуе недахопы, мы паведамляем кампетэнтным органам, і яны пачынаюць адміністрацыйны працэс. У мінулым годзе мы наведалі 3180 арганізацый, дзе выявілі каля 5000 парушэнняў: дзесьці спецадзення не было, дзесьці ў памяшканнях тэмпература вельмі нізкая. Трэба прызнацца, што больш за ўсё праблем у будаўнічых арганізацыях і прадпрыемствах аграпрамысловага комплексу.
Тэмпературны рэжым мы будзем правяраць да канца лютага, у гэтым годзе таксама плануем наведаць не менш за 3000 арганізацый.
