Народный артист Советского Союза и Беларуси создал вокально-инструментальный ансамбль, который гремел на весь мир

УЛАДЗІМІР Георгіевіч хацеў працаваць з беларускай народнай песняй, спецыяльна для гэтага вывучыў мову. Так у творчасці ансамб­ля з’явіліся песні на вершы Купалы, Коласа, Багдановіча, Танка і іншых класікаў. Гэтыя кампазіцыі сталі вядомымі на ўвесь свет, іх пачулі ў 56 краінах. ВІА першым сярод савецкіх калектываў правёў гастролі ў ЗША. Біў рэкорды па тыражах пласцінак у Савецкім Саюзе і праславіўся тым, што народныя песні выконваў на сучаснай аснове. «Касіў Ясь канюшыну», «Вологда», «Калядачкі», «Беловежская пуща», «Александрина» — залатая музыка незалежна ад часу і эпохі. Дачка песняра Марына Мулявіна выказвалася, што бацька разумеў народную песню не так, як іншыя: слухаючы яе, плакаў. Успаміны самога песняра надрукаваны ў кнізе Людмілы Крушынскай «Уладзімір Мулявін. Нота лёсу»:

 — Сам я па натуры фалькларыст. Люблю народную музыку, асабліва славянскую. На першым часе ў сваіх праграмах спрабаваў звязаць у адзін вузельчык фальклорныя мелодыі Беларусі, Расіі, Украіны. Але гэта была неймаверная задача. Здавалася б, яны падобныя па чыста славянскім духу, але ўсё ж адрозніваюцца адна ад адной. І гэтыя адрозненні трэба было выявіць, паказаць. У прыватнасці, знайсці тыя музычныя скарбы, ні на чые не падобныя, якія ў памяці народнай захоўвала беларуская зямля.

Калі летам 1970-га стала зразумела, што «Лявоны» паедуць ад БССР на Усесаюзны конкурс артыстаў эстрады, высокае начальства патрабавала памяняць назву ансамб­ля, бо цяперашняя занадта простанародная. Прычым у філармоніі паспелі аб’явіць конкурс з прызам у 30 рублёў на лепшую назву. Кажуць, былі варыянты «Вясёлыя галасы», «Арлы», «Палескія зубры». Тым часам Мулявін адправіў бас-гітарыста Леаніда Тышко і духавіка Уладзіслава Місевіча ў бібліятэку, дзе і знайшлі прыдатнае слова «пясняр». Гэты варыянт задаволіў і начальства, і калектыў. Пасля другога месца на вышэйназваным конкурсе (першае ў тым годзе не ўручалася), падзеленага з Львом Лешчанкам, першы канцэрт ансамб­ля адбыўся ў Гомелі. Хутчэй за ўсё гэта быў першы выпадак у гісторыі Белдзяржфілармоніі, калі на канцэрт яе артыстаў высадзілі дубовыя дзверы ў Палацы культуры, бо ўсе хацелі паглядзець на зорак, якія, дзякуючы тэлетрансляцыі Усесаюзнага конкурсу, сталі вядомымі на ўвесь свет.

— І пасля таго як мы, «Лявоны», усталі на ногі і назваліся «Песнярамі», справа крута памянялася. Асабліва шмат далі мне творчыя паездкі па беларускай глыбінцы, дзе ў найбольш чыстым выглядзе захаваўся наш нацыянальны мелас, — казаў Уладзімір Мулявін.


— Мулявін узяў гітару пад дажджом. Там даху не было. Дакрануўся вуснамі да мікрафона. У яго яшчэ вусоў не было ніякіх. І за гітару…  І яго тузанула токам. Пасля гэтага мы рагаталі скрозь слёзы, а ён адпусціў вусы, — успамінае Леанід Барткевіч.

МАЭСТРА быў вельмі патрабавальным да сябе: калі пасля першага выканання песні публіка рэагавала вяла, больш яе ніколі не спяваў, а нотныя запісы рваў і выкідаў. Дарэчы, усе творы Мулявін напісаў на ўсходзе сонца паміж чатырма і дзесяццю гадзінамі раніцы. А прымаючы новага кандыдата ў ансамбль, прасіў праспяваць куплет з «Белавежскай пушчы». Прэтэндэнт трапляў у састаў гурта, толькі калі мог узяць верхнія ноты.

Да 80-годдзя народнага артыста ў Дзяржаўным музеі гісторыі тэатральнай і музычнай культуры адкрылася выстава, дзе нотныя рукапісы Мулявіна, яго фотаздымкі, эскізы касцюмаў, канцэртныя ўборы, магнітная стужка з працоўным варыянтам сумеснай творчасці ансамбля з гуртом The New Christy Minstrels.

basikirskaya@sb.by