У Бярозаўскім цэнтры рамёстваў рэканструявалі ручнік свата
21.07.2018 08:11:16
Ручнік — сапраўдная рэліквія. Ён суправаджаў нашых продкаў ад нараджэння да смерці. Да цяперашняга дня саматканыя і вышываныя ручнікі захоўваюцца ў кожным вясковым доме. Аднак сесці за ткацкі станок, узяць іголку і вышыць узор не кожнаму з нас пад сілу. У Бярозаўскім раённым цэнтры рамёстваў не толькі захоўваюць памяць, але і вяртаюць забытыя традыцыі ткацтва. Нядаўна тут рэканструявалі ручнік-«трапкач», той самы, які належала апранаць свату на вяселлі.
Дырэктар Бярозаўскага раённага цэнтра рамёстваў Наталля Кавалевіч паказала тры арыгінальныя ручнікі:
— Усе яны створаны Марыяй Бруйло з вёскі Спорава. Што такое «трапкач»? Гэта ручнік з махрамі, што да яго прышываюцца. Лічылася, што чым даўжэй ручнік, тым лепей. Ён павінен быў даставаць да самай шчыкалаткі. «Трапкач» — так кажуць у нас на Бярозаўшчыне, ад слова «трапацца», значыць, калыхацца, калі гаворыць па-беларуску.
Рэканструкцыяй такіх ручнікоў зараз займаюцца малодшы навуковы супрацоўнік цэнтра рамёстваў Анжэла Пракапчук і швачка Надзея Сіліч.
Анжэла Вітальеўна разважае:
— Самыя першыя веды пра дыялог чалавека з прыродай нашы продкі пачалі пакідаць на тканінах не менш за пяць-сем тысячагоддзяў таму. Знакі радавой памяці перадаваліся нашчадкам мовай геаметрычных фігур. У сучасным ручніку ўжываем тую ж тэхніку ткацтва і вязання махроў, што і раней. Тыя ж арнаменты і колер, што і ў арыгіналах.
Дарэчы, у гэтым годзе статус гісторыка-культурнай каштоўнасці атрымалі ручнікі з Ліды.
Наталля Кавалевіч кажа, што такія ручнікі ткалі і на Брэстчыне:
— Традыцыйнае белаўзорыстае ткацтва Панямоння — калі каляровы ўзор, вытканы ці вышыты, ідзе толькі па краях вырабу альбо зусім адсутнічае. Сёння працэс белаўзорыстага ткацтва ручнікоў адноўлены нашымі калегамі — у аддзеле рамёстваў і традыцыйнай культуры Лідскага раённага цэнтра культуры і народнай творчасці. Адзначу, што вышэйзгаданая тэхніка была знаёма і ткачыхам Брэстчыны. Нядаўна да мяне ў рукі трапіў ручнік з вёскі Паўлінава Баранавіцкага раёна. Верагодна, Бохвіцы, уладальнікі сядзібы ў Паўлінава, жанчын адпраўлялі вучыцца ткацтву ў Гродзенскую вобласць. Вось думаем, а ці не паспрабаваць нам і такі ручнік аднавіць?
Усе ручнікі, якія сёння ткуць у Бярозаўскім раённым цэнтры рамёстваў, можна купіць. Па словах Наталлі Кавалевіч, яны карыстаюцца попытам. Магчыма падумаць, што традыцыі вяртаюцца.
Кацярына ЮДЧЫЦ, студэнтка факультэта журналістыкі БДУ
Дырэктар Бярозаўскага раённага цэнтра рамёстваў Наталля Кавалевіч паказала тры арыгінальныя ручнікі:
— Усе яны створаны Марыяй Бруйло з вёскі Спорава. Што такое «трапкач»? Гэта ручнік з махрамі, што да яго прышываюцца. Лічылася, што чым даўжэй ручнік, тым лепей. Ён павінен быў даставаць да самай шчыкалаткі. «Трапкач» — так кажуць у нас на Бярозаўшчыне, ад слова «трапацца», значыць, калыхацца, калі гаворыць па-беларуску.
Рэканструкцыяй такіх ручнікоў зараз займаюцца малодшы навуковы супрацоўнік цэнтра рамёстваў Анжэла Пракапчук і швачка Надзея Сіліч.
Анжэла Вітальеўна разважае:
— Самыя першыя веды пра дыялог чалавека з прыродай нашы продкі пачалі пакідаць на тканінах не менш за пяць-сем тысячагоддзяў таму. Знакі радавой памяці перадаваліся нашчадкам мовай геаметрычных фігур. У сучасным ручніку ўжываем тую ж тэхніку ткацтва і вязання махроў, што і раней. Тыя ж арнаменты і колер, што і ў арыгіналах.
Дарэчы, у гэтым годзе статус гісторыка-культурнай каштоўнасці атрымалі ручнікі з Ліды.
Наталля Кавалевіч кажа, што такія ручнікі ткалі і на Брэстчыне:
— Традыцыйнае белаўзорыстае ткацтва Панямоння — калі каляровы ўзор, вытканы ці вышыты, ідзе толькі па краях вырабу альбо зусім адсутнічае. Сёння працэс белаўзорыстага ткацтва ручнікоў адноўлены нашымі калегамі — у аддзеле рамёстваў і традыцыйнай культуры Лідскага раённага цэнтра культуры і народнай творчасці. Адзначу, што вышэйзгаданая тэхніка была знаёма і ткачыхам Брэстчыны. Нядаўна да мяне ў рукі трапіў ручнік з вёскі Паўлінава Баранавіцкага раёна. Верагодна, Бохвіцы, уладальнікі сядзібы ў Паўлінава, жанчын адпраўлялі вучыцца ткацтву ў Гродзенскую вобласць. Вось думаем, а ці не паспрабаваць нам і такі ручнік аднавіць?
Усе ручнікі, якія сёння ткуць у Бярозаўскім раённым цэнтры рамёстваў, можна купіць. Па словах Наталлі Кавалевіч, яны карыстаюцца попытам. Магчыма падумаць, што традыцыі вяртаюцца.
Кацярына ЮДЧЫЦ, студэнтка факультэта журналістыкі БДУ